Perde açilip seyirci önüne gelen Karagöz oyuncusu yani hayali yada hayalci önce bir mani yada gezel seklinde kendisine has olan sekliyle seyirciye seslenir )
RAHMAN VE RAHIM OLAN ALLAHIN ADIYLE BASLAYALIM ÖNCE BIRAZ KULAGA HITAP EDELIM, BIRAZDA GÖZEGÖNLÜNÜZ ASK ILE MESK ILE DOLSUNSÜRCI-LISAN EDERISEK SIMDEN AFF OLSUNPERDE KURDUK ISIK YAKTIK, GÖSTERIRIZ GÖLGE HAYALBU PERDE BASKA PERDE SANILMAYA MARTAVALSEYH KÜSTERI HAZRETLERIDIR USTAMIZYOKTUR HILEMIZ HURDAMIZHEPSI HAYAL OLDU, HEPSI YALANKARAGÖZ ILE HACIVAT IDI GERCEK OLANAFF ETSIN MAFIRET EYLESIN YÜCE YARADANDEDIK BASLADIK SÖZE
RAHMAN VE RAHIM OLAN ALLAHIN ADIYLE BASLAYALIM ÖNCE BIRAZ KULAGA HITAP EDELIM, BIRAZDA GÖZEGÖNLÜNÜZ ASK ILE MESK ILE DOLSUNSÜRCI-LISAN EDERISEK SIMDEN AFF OLSUNPERDE KURDUK ISIK YAKTIK, GÖSTERIRIZ GÖLGE HAYALBU PERDE BASKA PERDE SANILMAYA MARTAVALSEYH KÜSTERI HAZRETLERIDIR USTAMIZYOKTUR HILEMIZ HURDAMIZHEPSI HAYAL OLDU, HEPSI YALANKARAGÖZ ILE HACIVAT IDI GERCEK OLANAFF ETSIN MAFIRET EYLESIN YÜCE YARADANDEDIK BASLADIK SÖZE
(Bu yukarda okudugunuz mani Avrupada yasayan tek Karagöz hayalcisi Ali Kökenin kendine ait olan beyitlerdir , her usta kendine ait beyitlerle seslenir anlatimda ustadan ustaya farklilik gösterir )
SIMDI KISACIK BIR HIKAYE ANLATALIM SIZE
Vakti berinde (Zamanin birinde) Osmanli devletinde Hanlar Hani, Sultanlar Sultani Cennet mekan Padisah Orhan Han (Bazende 1 Murat han diye söylenir ) Bursayi Osmanli Topraklarina katar ve gönlünde koskoca bir camii yapmak yatar. Çagirir mimarbasini verir emrini “ Bursaya bir camii yapila “ emri alan mimarbasi koyulur iseGel zaman olur, git zaman olur camii insaati bir türlü bitmez. Padisah sinirlenir, Padisah kizar, Padisah hiddetlenir, biner atina gider camii insaatina çagirir mimar basini sorar “Lala bu camii insaati niye bitmez?“ Korkudan iki büklüm olan mimarbasi “Padisahim. Devletlim. Sultanim. Hükümdarim bizim burda iki sahis var, iki kisi var, iki zat var birisine Karagöz Efendi digerinede Hacivat Çelebi derler bu iki kisi bu iki zat cok güzel konustular çok tevap(Komik) Konustular biz onlara daldik vakti geçirdik ama camiinin kubbesini bir türlü geçiremedik“ der.Bunu duyan Padisah kizar, hiddetlenir “Getirin onlari vurun baslarini “derGiderler Hacivat Çelebiye Padisah senin basini vurdaracak dediklerinde ellerini yumruk yaparak “Bas üstünde bas kalmayacaksa bu yapilan tas üstünde kalmasin” der, demesine ama basi kesilir (Perdedeki görüntüsü bu son hareketinin yansimasidir)Giderler Karagöz Efendiye Padisah senin basini vurdaracak dediklerinde her zamanki gibi yanlis anlar “aman efendim ucunda ölüm yokya “der (ve sag eliyle arkaya dogru at gitsin dercesine bir haraket yapar iste buda Karagözün perdedeki görüntüsüdür)Karagöz ve Hacivat baslari kesilir. Padisah bir anlik sinirle bu iki zatin baslarini vurdurmaktan dolayi pisman olur bu pismalikla üzülür ve hastalanir yataklara düser çaresi bulunmaz bir hastaliga düsen padisahi iyilestirmek için Osmanli ahalisine haber salinir, davullar çalinip tellallar ünnetilir (Sokaklarda cigirtkanlar) “Padisahi iyilestirene bir kese altin verilecektir, Padisahi iyilestirene bir kese altin verilecektir “ Osmanli ahalisinden Hekimler, Tabibler , Cerrahlar gelir padisahi bir türlü iyilestiremezler.Tam bu sirada ( Medresede Hocalik yapan Türkmenistanin Küster sehrinden olan ) Seyh Küsteri hazretleri padisahin huzuruna çikip bir perde açip arkasina bir mum yakarak Karagöz ile Hacivat tasvirlerini padisah huzurunda oynatir .Padisah çok sevinir, bir hayal alemindede olsa onlarin yasadigina kanaat eder ve Seyh Küsteri hazretlerine iki kese altin verir ve derki “ Bu güzel sanati bütün Osmanli ahalisine gösteresin , gösteresinki Karagöz ile Hacivat unutulmaya “ Seyh Küsteri hazretleri kendisi bu güzel oyunun icad etmis ve bütün Osmanli topraklarinda senelerce kendisi ve ögretttigi insanlar göstermistir.
Vakti berinde (Zamanin birinde) Osmanli devletinde Hanlar Hani, Sultanlar Sultani Cennet mekan Padisah Orhan Han (Bazende 1 Murat han diye söylenir ) Bursayi Osmanli Topraklarina katar ve gönlünde koskoca bir camii yapmak yatar. Çagirir mimarbasini verir emrini “ Bursaya bir camii yapila “ emri alan mimarbasi koyulur iseGel zaman olur, git zaman olur camii insaati bir türlü bitmez. Padisah sinirlenir, Padisah kizar, Padisah hiddetlenir, biner atina gider camii insaatina çagirir mimar basini sorar “Lala bu camii insaati niye bitmez?“ Korkudan iki büklüm olan mimarbasi “Padisahim. Devletlim. Sultanim. Hükümdarim bizim burda iki sahis var, iki kisi var, iki zat var birisine Karagöz Efendi digerinede Hacivat Çelebi derler bu iki kisi bu iki zat cok güzel konustular çok tevap(Komik) Konustular biz onlara daldik vakti geçirdik ama camiinin kubbesini bir türlü geçiremedik“ der.Bunu duyan Padisah kizar, hiddetlenir “Getirin onlari vurun baslarini “derGiderler Hacivat Çelebiye Padisah senin basini vurdaracak dediklerinde ellerini yumruk yaparak “Bas üstünde bas kalmayacaksa bu yapilan tas üstünde kalmasin” der, demesine ama basi kesilir (Perdedeki görüntüsü bu son hareketinin yansimasidir)Giderler Karagöz Efendiye Padisah senin basini vurdaracak dediklerinde her zamanki gibi yanlis anlar “aman efendim ucunda ölüm yokya “der (ve sag eliyle arkaya dogru at gitsin dercesine bir haraket yapar iste buda Karagözün perdedeki görüntüsüdür)Karagöz ve Hacivat baslari kesilir. Padisah bir anlik sinirle bu iki zatin baslarini vurdurmaktan dolayi pisman olur bu pismalikla üzülür ve hastalanir yataklara düser çaresi bulunmaz bir hastaliga düsen padisahi iyilestirmek için Osmanli ahalisine haber salinir, davullar çalinip tellallar ünnetilir (Sokaklarda cigirtkanlar) “Padisahi iyilestirene bir kese altin verilecektir, Padisahi iyilestirene bir kese altin verilecektir “ Osmanli ahalisinden Hekimler, Tabibler , Cerrahlar gelir padisahi bir türlü iyilestiremezler.Tam bu sirada ( Medresede Hocalik yapan Türkmenistanin Küster sehrinden olan ) Seyh Küsteri hazretleri padisahin huzuruna çikip bir perde açip arkasina bir mum yakarak Karagöz ile Hacivat tasvirlerini padisah huzurunda oynatir .Padisah çok sevinir, bir hayal alemindede olsa onlarin yasadigina kanaat eder ve Seyh Küsteri hazretlerine iki kese altin verir ve derki “ Bu güzel sanati bütün Osmanli ahalisine gösteresin , gösteresinki Karagöz ile Hacivat unutulmaya “ Seyh Küsteri hazretleri kendisi bu güzel oyunun icad etmis ve bütün Osmanli topraklarinda senelerce kendisi ve ögretttigi insanlar göstermistir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder